10/1/11

Διώροφη πέτρινη κατοικία στη Σαρωνίδα – Κώστας Πολυχρονιάδης




Είναι από τις ελάχιστες φορές, αν όχι η μοναδική, που θα αναφερθώ σε δικό μου έργο. Και αν οι παρουσιάσεις κατοικιών που κατά καιρούς αναρτώνται είναι κατά βάση μοντέρνες, με καθαρές γραμμές, λιτές στο ύφος και εν τέλει εκφράζουν το προσωπικό γούστο και προθέσεις…

…η συγκεκριμένη κατοικία είναι το αντίθετο. Πρόκειται για βαρύ σχεδιασμό. Με εμβληματική αντιμετώπιση σε αρκετά σημεία (όψεις, υποστηλώματα, λεπτομέρειες κλπ) υλικά που επιλέχθηκαν αλλά και επεξεργάστηκαν για αυτό το συγκεκριμένο σκοπό (πέτρα, μέταλλο κ.α.) αλλά και στοιχεία από την παραδοσιακή και την κλασσική αρχιτεκτονική. Εύλογα προκύπτει λοιπόν η απορία: Γιατί παρουσιάζεται η συγκεκριμένη κατοικία;

Η κατοικία βρίσκεται στην Σαρωνίδα και είναι τοποθετημένη σε πανταχώθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης. Μέρος του κτιρίου προϋπήρχε και ο τρόπος που είχε κατασκευαστεί (τύπου Canadian) αλλά και οι πλησίον της θάλασσας κλιματικές συνθήκες, δεν εξασφάλιζαν καμία νεότερη εργασία. Ζητήθηκε δε από τον ιδιοκτήτη η αύξηση του εμβαδού της κατοικίας αλλά και επέκταση της κάλυψης έτσι ώστε να δημιουργηθεί πλευρά-όριο προς τον δρόμο και να στραφεί το μέτωπο του κτιρίου προς την εσωτερική αυλή με την πισίνα αλλά και την θέα προς τη θάλασσα.

Έτσι καθορίστηκε το χρονοδιάγραμμα της οικοδομής αλλά και τα υλικά που θα χρησιμοποιούνταν μετά τις καθαιρέσεις και τις αποξηλώσεις αλλά και μετά από εξέταση των εσωτερικών φθορών που παρουσιάστηκαν. Η δε προσθήκη αποφασίστηκε να κατασκευαστεί στατικά ανεξάρτητη από την υπάρχουσα κατασκευή.




Γι’ αυτό αλλά και λόγω της ενδιαφέρουσας κλίσης του εδάφους, κατασκευάστηκε ημι-υπαίθρια κλίμακα η οποία οδηγεί από το επίπεδο της εισόδου προς ένα επίπεδο χαμηλότερα (στάθμη υπογείου) όπου βρίσκεται ο κήπος με την πισίνα. Η κλίμακα διαχωρίζει το παλιό από το νέο τμήμα, αλλά και τις λειτουργίες αυτών. Στο παλιό τμήμα φιλοξενούνται πλέον τα υπνοδωμάτια και το καθιστικό ενώ στο νέο τμήμα η κουζίνα και η τραπεζαρία. Στην ισόγεια στάθμη τα δύο κτίρια (νέο και υφιστάμενο) επικοινωνούν μέσω υπερκείμενης γέφυρας.

Χρησιμοποιήθηκε εκτενώς η πέτρα ως δομικό υλικό. Στο νέο κτίριο η λιθοδομή είναι φέρουσα με πάχος 50 εκ. ενώ το παλιό επενδύθηκε με τοιχοποιία πάχους 25 εκ. κατ' ελάχιστον με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι σαφείς οι νέες στηρίξεις της στέγης (η οποία αντικαταστάθηκε). Η μελέτη άρχισε το 2003 και η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 2006.

Υπάρχουν τρείς άξονες στους οποίους πρέπει να στηρίζεται ένα αρχιτεκτονικό έργο. Και μπορεί να κριθεί ως επιτυχές μονάχα υπό συνθήκες. Και, βέβαια, θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο στην σύγχρονη Ελλάδα να συνυπάρξουν όλες αυτές οι συνθήκες σε μια κατασκευή. Όταν λοιπόν …τυχαίνει να συνυπάρξουν, κάθε αρχιτέκτονας οφείλει να αρπάξει την ευκαιρία!


Ο ένας βασικός άξονας που καθορίζει το αρχιτεκτονικό έργο είναι η ίδια η κεντρική ιδέα της σύνθεσης. Με λίγα λόγια, η αρχική θεώρηση, ο τρόπος με τον οποίο συντείθενται οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι, οι λειτουργίες οι κινήσεις μεταξύ αυτών αλλά και πως αυτά επιδρούν και καθορίζουν τους όγκους και τις όψεις.

Είναι πολύ σημαντικό η κεντρική ιδέα που αποτυπώνεται αρχικά στο σχέδιο να διατηρηθεί ως το τέλος της κατασκευής! Γιατί δεν είναι λίγες οι φορές, ούτε λίγοι οι λόγοι, που στην πορεία τροποποιούνται πολλά… Στη συγκεκριμένη κατοικία η αρχική πρόθεση δεν μεταβλήθηκε ποτέ! Και οφείλεται στις εύστοχες αρχικές κρίσεις αλλά και την διάθεση του ιδιοκτήτη.

Ο ιδιοκτήτης είναι ο δεύτερος βασικός παράγοντας του έργου. Είναι εκείνος για τον οποίο προορίζεται το έργο, εκείνος που απαιτείται να του αρέσει, να του ταιριάζει, να είναι όπως ακριβώς το θέλει… Και για να του αρέσει πρέπει ο αρχιτέκτονας να τον έχει ψυχολογήσει και να έχει αντιληφθεί την ιδιοσυγκρασία του, τις συνήθειές του, πολλές φορές να προβλέψει και μελλοντικές ανάγκες. Μελετώντας τη συγκεκριμένη κατοικία, και κατόπιν της εύστοχης κεντρικής ιδέας, πιστοποιήθηκε και η καλή σχέση με τον ιδιοκτήτη. Αυτομάτως είχαν τεθεί οι βάσεις για να προχωρήσει καλά η κατασκευή.

Τέλος ένας άξονας που καθορίζει το επιτυχές στις μέρες μας, είναι η αξία. Ο ιδιοκτήτης αγόρασε το οικόπεδο με το προϋφιστάμενο κτίσμα σε μια λογική (για την περιοχή και την εποχή) τιμή. Ας δεχθούμε ότι διέθεσε περίπου άλλα τόσα χρήματα για το σύνολο της κατασκευής (συμπεριλαμβανομένων αδειών, ενσήμων κλπ).

Λίγο μετά το τέλος της κατασκευής δέχθηκε προσφορά για ακόμα τόσα χρήματα επιπλέον για να πουλήσει το σπίτι, που βεβαίως δεν αποδέχθηκε. Όμως είναι ένα δεδομένο το οποίο δείχνει την αύξηση της αγοραίας αξίας μόνο και μόνο επειδή υπάρχει σεβασμός στην κεντρική ιδέα και αρμονία στην απόδοση των υλικών (όποια κι αν είναι αυτά).

Το παραπάνω έργο πέτυχε και στα τρία κριτήρια.